Bí mật đằng sau khối óc thiên tài Albert Einstein

Nhà vật lý thiên tài Albert Einstein.

Albert Einstein là một nhà khoa học thiên tài, một vĩ nhân có tầm ảnh hưởng mạnh mẽ đến dòng chảy tri thức toàn nhân loại. 52 năm sau ngày mất của ông, chúng ta vẫn thấy được hình ảnh vị bác học xuất hiện rất nhiều trên sách, báo. Họ in hình ông lên áo quần như một thần tượng và những câu trích dẫn vẫn được viết trên các giảng đường đại học.

Tuy nhiên, người nổi tiếng nào cũng đều giữ kín một phần góc khuất tăm tối, có thể Albert Einstein đã khéo ẩn chúng dưới ánh hào quang rực rỡ. Bằng những tư liệu trước đó chưa từng công bố, Isaacson đã kể lại toàn bộ cuộc đời Albert Einstein và những khiếm khuyết rất con người của ông.

Einstein: Cuộc đời Và Vũ trụ bao gồm 25 chương kể về toàn bộ cuộc đời và sự nghiệp của ông từ khi bắt đầu là một thiếu niên cho đến khi ông qua đời. Bởi vậy nội dung tất cả lên đến hơn 700 trang sách đủ sức thách thức cho bất kỳ ai. Tuy vậy, tác giả đã dẫn dắt người đọc một cách khá tự nhiên, không gượng éo hay khô khan theo cách người ta thường triển khai một cuốn tiểu sử. Có thể dễ dàng liên tưởng cuộc đời Einstein giống như một con sông với nhiều gấp khúc. Nhưng dòng sông đó mang thứ nước mát lành là sự gợi mở và phát triển thế giới trí thức của các bậc tiền nhân.

Mỗi chương sách đều là những lá thư, những văn bản của Einstein được lồng ghép khéo léo bằng cái nhìn riêng của tác giả. Có lẽ Isaacson vừa nể phục, vừa yêu mến vị bác học này nên tác giả ưu ái thể hiện Einstein tỏa sáng trên từng trang viết. Nhưng điều mới mẻ mà toàn bộ cuốn sách đem lại là hành trình soi sáng, phơi bày những mâu thuẫn khó hiểu.

Cuốn sách Albert Einstein: Cuộc đời và Vũ trụ giải mã nhiều bí mật về nhà khoa học thiên tài.

Điển hình như Albert Einstein là một người đi đầu trong các cuộc cách mạng khoa học nhưng lại dành hơn nửa cuộc đời để bảo vệ những ý tưởng cũ. Ông không phải là một người Do thái nhưng lại giữ ngọn lửa nhiệt thành với ước mong phục quốc cho dân tộc được mệnh danh thông minh nhất thế giới này. Gã bác học điên khuyến khích sự phát triển của bom nguyên tử hay người đàn ông không tôn giáo và theo chủ nghĩa vô thần.

Qua những mâu thuẫn khó hiểu, dần dần mối quan hệ của Einstein và thế giới được thể hiện qua sự nổi loạn ngạo nghễ, sự căm ghét với mô hình chính quyền và những tháng ngày xa lánh, cô lập của các giáo sư đại học. Có những lúc cuộc sống đã dồn Einstein vào bước đường cùng khi hôn nhân của ông lận đận, bị gia đình phản đối. Giới khoa học thì tẩy chay, từ chối cung cấp cho ông tài liệu nghiên cứu khiến ông không thể tìm một chân trợ giảng ở bất cứ trường đại học nào.

Isaacson tạo ra một bức chân dung sống động và hấp dẫn của Einstein với vô số điều tuyệt vời, kỳ quặc đến dị biệt – đồng thời đem tới cho chúng ta một cái nhìn mới mẻ, đầy mê hoặc về tâm trí thiên tài của người đàn ông đã có những khám phá khoa học kinh ngạc trong lịch sử. Sẽ không quá lời nếu cho rằng cuốn sách khiến tất cả mọi người sẽ yêu mến Einstein, bất kể một ai, dù trước đó không biết hay cảm thấy không có thiện cảm với con người này.

Một bức ảnh hài hước của Albert Eistein.

Với hơn 700 trang sách, phần trọng tâm khiến độc giả cảm thấy thôi thúc, hấp dẫn nhất là “năm tháng phép lạ” mô tả cuộc sống của Einstein từ năm 1905 và các hoạt động nghiên cứu của ông trong suốt hai cuộc thế chiến. Thời thơ ấu ở Đức tuy không được miêu tả nhiều nhưng vài chi tiết đã chạm tới trái tim người đọc, có thể nhắc đến sự thật về chiếc la bàn khi ông được cha tặng lúc lâm bạo bệnh.

Có chăng, một thách thức hay cũng có thể là điểm hạn chế của cuốn sách này là dung lượng quá dài với nhiều kiến thức, thuật ngữ chuyên môn có thể khiến độc giả đại chúng nản lòng. Nhưng lối văn độc đáo và nghiêm túc của tác giả vẫn khiến Einstein: Cuộc đời và Vũ trụ là một cuốn tiểu sử rất đáng đọc.